Sierra Maestra’da Bir Kadının Devrimi – Dilan Bingöl

 

Tarihte gerçekleşmiş devrimleri ve büyük başarıları çoğu defa öncüsü olan bir erkek figürüyle görmüşüzdür. Küba halkını sosyalist rejimle buluşturan Küba Devrimi de bir örnektir buna. Tarihin akladığı Castro, devrimin enternasyonel lider figürü Che Guevara bu devrimin öncüleridir. Fakat Küba devriminin mekanizmasını işletmekle kalmayıp çarkları yerleştiren, devrime hayat veren başka bir lider de söz konusudur. Celia Sanchez, Fidel Castro’nun yakın bir arkadaşı ve yoldaşı olarak bilinmekten öte, devrimin önemli adımlarını organize etmiş kadın lider.

1920 yılının Mayıs’ında Oriente, Küba’da dünyaya gelen Sanchez küçük yaşta annesini kaybetmiştir. Babası bir doktordur ve uzun yıllar babasının kliniğinde çalışarak ona yardımcı olmuştur. Hastalarla  iletişimde olduğu bu süreç ve idealist bir babaya ait yaşam tarzı bilinçlenmesinde etkili olacaktır.

Aktif olarak örgütlü yaşamına 1952 yılı Fulgencio Batista darbesi sonrasında  başlar. Castro ve arkadaşlarının Moncada kışlasına yaptığı saldırıdan adını almış 26 Temmuz Hareketi’ni Manzanillo’da (Şimdiki Granma eyaletinde) örgütlemiştir. Sonraları Frank Pais ile beraber askeri eğitim verilecek bir gerilla birliği kurar. Celia Sanchez gerek bu gerillaların seçiminde, gerekse savaşın ileriki yıllarında kırsal kesimlerle iletişimde olup hareketin bilincini yaymıştır. Kimi zamanlar sempatizanların verdiği para gibi yardımları gerilla birliklerine ulaştırır.

Fidel Castro beraberinde Raul Castro, Ernesto Che Guevara ve 82 Kübalı sürgünün Granma yatıyla Meksika’dan çıkıp Küba’ya ayak bastığı “Granma Çıkarması” olarak bilinen olayın gerçekleşmesinde önemli bir rolü olmuştur. Çıkarma öncesi güney kıyılarında gerekli düzenlemeleri yapmıştır. Savaşçıların karaya ayak basmasından sonra ise takviye kuvvet sağlamak gibi sorumluluklar üstlenmiştir.

1957 yılında ayrılmamak üzere gerilla birliklerine katılır. Burada ulaklık görevini alır. Sierra Maestra ve diğer bölgeler arasında haberleşme ağını kurar. Aynı zamanda Che Guevara ve diğer isyancılara cephane ve gıda yardımı  sağlar. Tüm bunların yanı sıra devrim günlerine ait birçok doküman, mektup ve notları da arşivlemiştir. Celia Sanchez, Sierra Maestra dağlarında geçen zamanlarının hayatının en güzel zamanları olduğunu belirtmiştir. Onun her şeyi titiz ve disiplinli bir uğraşla gerçekleştirmesinin devrime katkısı büyüktür. Savaş anılarını kaleme aldığı yazılarında Che Guevara ondan şöyle bahseder: “Bağlantımızı sağlayan tek tanıdığımız güvenilir kişi Celia’ydı; tutuklanması, bizim her şeyden tecrit olmamız anlamına gelecekti.”

Devrimin 1 Ocak 1959’da zaferle sonuçlanmasının ardından Fidel Castro’nun en yakın çalışma arkadaşlarından olur. Bakanlar Konseyi Başkanlığı Sekreteryasından sorumludur. Uzun yıllar boyunca eşit, özgür ve ileri bir Küba’nın varlığı için çalışmaya devam edecektir. Toprak reformuna yönelmiş ekonomi politikaları beraberinde Küba purolarının gelişimine katkıda bulunur. Arşivleri üzerinde çalışmaya başlamış ve 1964 yılında Oficina de Asuntos Historicos del Consejo de Estado adlı enstitüyü bu dokümanların korunması amacıyla kurdurmuştur. Hayatının geri kalan kısmında da aktivist kimliğinden ödün vermeyecektir. Gey ve lezbiyen haklarını savunur. 1980 senesinde göğüs kanserinden dolayı hayata veda eder.

Fidel ile birlikte Küba halkının ve tüm dünya halkalarının özgürlüğü ve eşitliği gayesinde buluşarak,  bu amaca hayatlarını adamıştır. Sierra Maestra’da iki sıkı yoldaşın bağlılıkları bundan ileri gelir. Birinin başarılı komutası, bir diğerinin hareket içi disiplin ve organizasyonu savaşın sinir sistemini oluşturmuştur. Celia bir devrime hayat veren önemli kadın portlerinden birisidir.

Dilan BİNGÖL